Eén op de tien kinderen (*) zou het slachtoffer zijn van incest. Intrafamiliaal seksueel geweld blijft vaak onopgemerkt. Huisartsen verkeren echter soms in de mogelijkheid het te vermoeden en het slachtoffer te helpen. Tact, geduld en strategie zijn hier aan de orde.

Fantoompijn wordt omschreven als pijn afkomstig uit het deel van een lidmaat dat door amputatie werd verwijderd. Luidens deze definitie moet fantoompijn worden onderscheiden van pijn in de stomp, met name het deel dat nog wél aanwezig is. Fantoompijn, wat moeten we er ons bij voorstellen?

Vulvodynie wordt gedefinieerd als chronische pijn ter hoogte van de vulva, die minstens drie maanden aanwezig is en geen aanwijsbare oorzaak heeft. Dat betekent dat men er zich van vergewist dat er geen andere, identificeerbare oorzaak bestaat voor de pijn. Anders gezegd, vulvodynie is een uitsluitingsdiagnose.

Patiënten met vulvodynie zijn meestal vrouwen met een blanco anamnese, die zich aanmelden met oppervlakkige pijn bij coïtale seks. De pijn wordt als branderig of schurend omschreven. Sommige vrouwen verwijzen naar pijn bij aanraking van een open wonde: rauwe, ruwe pijn. De pijn wordt typisch gevoeld vanaf (poging tot) penetratie.

Complex regionaal pijnsyndroom (CRPS) is de huidige benaming van wat vroeger ook wel posttraumatische dystrofie, reflex algodystrofie of atrofie van Sudeck (*) werd genoemd. Twee types CRPS worden beschreven. Onderstaand artikel spitst zich toe op het type 1, dat 90% van de gevallen van CRPS opeist.

Het Plateforme pour l'Amélioration continue de la Qualité des soins et de la Sécurité des patients (PAQS) viert dit jaar zijn tiende verjaardag. Net als bij de VIKZ is het hoofddoel van het platform het bevorderen van zorgkwaliteit, maar de ontwikkelde middelen verschillen. Denis Herbaux, de directeur van het PAQS, legt uit.

Momenteel test de KU Leuven een pilootversie van het programma P4P (Pay for Performance). Met cijfermateriaal toont Leuvens kwaliteitsdirecteur Dirk De Ridder hoe groot de kwaliteitskloof wel is tussen ziekenhuizen, maar wijst ook op de voordelen die vergelijken kan opleveren.

De ziekenhuisfederaties pleiten voor een verbetering van de kwaliteit van de zorg die steunt op voldoende middelen. Ze staan open voor transparantie, zolang die niet gekoppeld is aan de financiering van ziekenhuizen en niet uitmondt in een concurrentiestrijd.

Svin Deneckere, directeur van het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg (VIKZ), beschouwt de publicatie van de resultaten in ziekenhuizen als een grote stap vooruit. Dit zal de kwaliteit van de patiëntenzorg verbeteren, maar ook de publieke transparantie naar burgers toe ondersteunen.

Aan de hand van internationale en Belgische gegevens uit de literatuur onderzoekt em. prof. Guy De Backer (dienst cardiologie, UZ Gent) of er verschillen bestaan tussen mannen en vrouwen bij de secundaire preventie van ASCVZ.

"Over het begrip menopauze bestaat er verwarring", stelt prof. Johan Verhaeghe (dienst gynaecologie, UZ Leuven) vast. "Vrouwen die nog menses hebben, vragen soms of ze in hun menopauze zijn. Die vraag berust op een misvatting: de menopauze is niet meer dan een tijdstip dat samenvalt met de laatste menstruatie."

Onderzoek heeft geleid tot het ontwikkelen van nieuwe behandelingen voor menopauzeklachten. Er is meer aandacht voor transdermale vormen en bio-identieke hormonen.

Als aanvulling bij haar toelichtingen over de specifieke kenmerken van het vrouwelijke hart, bespreekt dr. Eva De Caluwé enkele cardiale syndromen die men vaker ziet bij vrouwen dan bij mannen.

"Structureel verschilt het hart van de vrouw niet van dat van de man, maar er zijn wél heel wat verschillen met betrekking tot risicostratificatie, diagnostiek en behandeling", vertelt dr. Eva De Caluwé (dienst cardiologie, Sint-Trudo Ziekenhuis, Sint-Truiden).

De EUROASPIRE-studie en andere grote internationale studies wijzen bij de secundaire preventie van ASCVZ op verschillen tussen mannen en vrouwen, in het nadeel van de vrouwen. Het gaat vooral om te weinig lichaamsbeweging en een minder goede controle van lipidenstoornissen, obesitas en diabetes. De vraag rijst: kunnen we die geslachtsgebonden verschillen verklaren, en zo ja, lessen trekken uit de gevonden verklaringen?

Seksuele disfunctie vloeit ten dele voort uit cultureel bepaalde normatieve denkbeelden. Deze referentiescripts leggen de erotiek en de seksuele verbeelding aan banden.

Bij seks heeft faalangst een negatieve weerslag op het verwerken van erotische stimuli.