Nederlanders hebben het meestal niet zo begrepen op Rubens, zegt conservator Friso Lammertse. Nederlanders vinden hem te bombast, te theatraal, te perfect, te afgelikt..., kortom te klassiek. Om te bewijzen hoe groots hij wel is, koos het museum _ samen met het Prado _ voor een andere Rubens, die van zijn schetsen. Rubens heeft die schetsen nooit willen verkopen, maar na zijn dood zijn ze verspreid geraakt, vooral onder kunstenaars.

Voor Rubens waren de schetsen geen kunstwerken, maar visitekaartjes, modellen om een opdracht binnen te halen, handleidingen voor de schilders van zijn atelier. Vandaag zijn het meesterwerkjes. Zelfs Rubens kon zich vergissen. Dat we vandaag anders kijken naar kunst dan in de 17de eeuw, daar zit het impressionisme voor veel tussen. O ironie, in zijn schetsen blijkt Rubens juist een veel lossere hand te hebben dan in zijn meer academische schilderijen. Hij schildert ze met andere woorden met de hand van een impressionist.

Levensecht

Rubens geniet er duidelijk van om zijn personages met snelle penseelstreken weer te geven, zodat ze als het ware tot leven komen. Om dat levensechte effect te verkrijgen, gebruikte hij zelfs een nieuwe techniek zoals die tot dan toe nog niet gebruikt werd voor schetsen: hij schilderde ze met olieverf op paneel. Als je de schetsen vandaag ziet, lijkt het soms of ze gisteren geschilderd zijn, of de verf nog nat is. Ja, soms lijkt Rubens de voorbode te zijn van het impressionisme, van Renoir, van Monet...

Ik hoor u zal zeggen: weer een tentoonstelling over Rubens... Ja, maar deze is écht anders. Omdat u hier de echte Rubens ziet, wars van diplomatieke of andere koninklijke en kerkelijke opdrachten. Dit is Rubens pur sang, honderd procent de hand van de meester zonder hulp van zijn assistenten. "Deze schetsen zijn eigenlijk nog mooier dan veel van zijn grote schilderijen. Alle ideeën die hij had, zijn hierin terug te vinden. De emoties spatten er vanaf", zegt Rubens-kenner Lammertse.

De natuur

Is dit de kunst zoals Rubens ze het liefst bedreef? Was het daarom dat hij zijn schetsen liever koesterde dan ze te verpatsen aan leergierige kunstenaars? Op latere leeftijd schilderde Rubens het liefst landschappen. Alleen overgeleverd aan de natuur. Weg van de tragiek en de heroïek van het leven. Trok hij zich in de natuur om en plein air te schilderen, zoals de schilders van Barbizon het twee eeuwen later zouden doen? Zo lijkt het althans.

Zelfs als u eigenlijk nooit zo van Rubens hebt gehouden, dan moet u beslist deze tentoonstelling in Boijmans-Van Beuningen eens gaan bekijken.

Pure Rubens. Tot 13 januari 2019 in het Museum Boijmans-Van Beuningen, Rotterdam. Open van dinsdag t/m zondag, van 11u tot 17u. Info: www.boijmans.nl

Nederlanders hebben het meestal niet zo begrepen op Rubens, zegt conservator Friso Lammertse. Nederlanders vinden hem te bombast, te theatraal, te perfect, te afgelikt..., kortom te klassiek. Om te bewijzen hoe groots hij wel is, koos het museum _ samen met het Prado _ voor een andere Rubens, die van zijn schetsen. Rubens heeft die schetsen nooit willen verkopen, maar na zijn dood zijn ze verspreid geraakt, vooral onder kunstenaars. Voor Rubens waren de schetsen geen kunstwerken, maar visitekaartjes, modellen om een opdracht binnen te halen, handleidingen voor de schilders van zijn atelier. Vandaag zijn het meesterwerkjes. Zelfs Rubens kon zich vergissen. Dat we vandaag anders kijken naar kunst dan in de 17de eeuw, daar zit het impressionisme voor veel tussen. O ironie, in zijn schetsen blijkt Rubens juist een veel lossere hand te hebben dan in zijn meer academische schilderijen. Hij schildert ze met andere woorden met de hand van een impressionist. LevensechtRubens geniet er duidelijk van om zijn personages met snelle penseelstreken weer te geven, zodat ze als het ware tot leven komen. Om dat levensechte effect te verkrijgen, gebruikte hij zelfs een nieuwe techniek zoals die tot dan toe nog niet gebruikt werd voor schetsen: hij schilderde ze met olieverf op paneel. Als je de schetsen vandaag ziet, lijkt het soms of ze gisteren geschilderd zijn, of de verf nog nat is. Ja, soms lijkt Rubens de voorbode te zijn van het impressionisme, van Renoir, van Monet...Ik hoor u zal zeggen: weer een tentoonstelling over Rubens... Ja, maar deze is écht anders. Omdat u hier de echte Rubens ziet, wars van diplomatieke of andere koninklijke en kerkelijke opdrachten. Dit is Rubens pur sang, honderd procent de hand van de meester zonder hulp van zijn assistenten. "Deze schetsen zijn eigenlijk nog mooier dan veel van zijn grote schilderijen. Alle ideeën die hij had, zijn hierin terug te vinden. De emoties spatten er vanaf", zegt Rubens-kenner Lammertse.De natuurIs dit de kunst zoals Rubens ze het liefst bedreef? Was het daarom dat hij zijn schetsen liever koesterde dan ze te verpatsen aan leergierige kunstenaars? Op latere leeftijd schilderde Rubens het liefst landschappen. Alleen overgeleverd aan de natuur. Weg van de tragiek en de heroïek van het leven. Trok hij zich in de natuur om en plein air te schilderen, zoals de schilders van Barbizon het twee eeuwen later zouden doen? Zo lijkt het althans.Zelfs als u eigenlijk nooit zo van Rubens hebt gehouden, dan moet u beslist deze tentoonstelling in Boijmans-Van Beuningen eens gaan bekijken.Pure Rubens. Tot 13 januari 2019 in het Museum Boijmans-Van Beuningen, Rotterdam. Open van dinsdag t/m zondag, van 11u tot 17u. Info: www.boijmans.nl