...

Als manager van de Nederlandse Schipper Groep (accountancy, fiscaal advies, corporate finance, pensioen, personeel & organisatie) kent Erik van den Dobbelsteen het vrije beroep door en door. Vorige maand was hij spreker tijdens een infosessie die de Federatie Vrije Beroepen organiseerde over toekomstige verdienmodellen en dienstverlening. De inzichten die daar aan bod kwamen, zijn ook voor artsen relevant: net als andere sectoren staat ook de medische sector voor grote veranderingen die even onmiskenbaar als onvermijdelijk zijn.Bepaalde sectoren lopen steeds voorop als het gaat om het omarmen van nieuwe ontwikkelingen, zegt van den Dobbelsteen: "Dat zijn technologie, media, en telecommunicatie. Overheid, energie en bouw zijn gewoonlijk de hekkensluiters. Samen met de financiële sector en consumer goods zit de gezondheidszorg daar zowat tussenin." Dat betekent dat we slechts naar de eerste sectoren hoeven te kijken om te zien wat er op ons af komt in de eigen sector. Van den Dobbelsteen onderscheidt zes elementen waar klanten en patiënten vandaag steeds meer behoefte aan hebben: monitoren, controle, optimalisatie, gemak, snelheid en zelfsturing: "Mensen willen tegenwoordig zélf bepalen hoe ze hun avondje televisiekijken invullen, in plaats van dat te laten afhangen van het aanbod van een tv-zender. Ze laten hun boodschappen steeds vaker thuisbezorgen, nadat ze hun bestelling online hebben doorgegeven." Ook wat hun gezondheid en medische zorg betreft, hebben ze vandaag andere verwachtingen dan tien jaar geleden: "Patiënten hebben de behoefte om zelf de verantwoordelijkheid voor hun gezondheid op te nemen. Vandaar bijvoorbeeld het succes van apps die helpen om diverse gezondheidsparameters te monitoren. De patiënt, die onder meer dankzij internet steeds beter is geïnformeerd, wordt meer en meer een partner voor de arts. Een partner die ook zijn eigen medisch dossier zal willen beheren." Voor de verklaring van deze evoluties wijst Erik van den Dobbelsteen allereerst naar de generatiewissel die er aankomt: "De babyboomgeneratie is stilaan aan het verdwijnen, Generation Z komt eraan. Dat is een generatie die is opgegroeid met de smartphone en er bijvoorbeeld ook veel minder moeite mee heeft om privégegevens te delen. Voor deze generatie zal het een evidentie zijn om digitaal toegang te willen hebben tot het eigen medisch dossier."Daarnaast is er uiteraard de digitale revolutie. "Er komen hele mooie technologieën op ons af, die het mogelijk maken dat een patiënt op afstand door zijn arts wordt gemonitord. Denk bijvoorbeeld aan contactlenzen voor diabetici die de conditie van de ogen analyseren en de resultaten doorsturen naar de smartphone van de patiënt, die deze gegevens vervolgens kan delen met zijn arts. Patiënten zullen hun gezondheidsparameters checken op hun smartphone, net zoals ze dat doen voor hun e-mail. Of neem videoconsulting: de Nederlandse overheid heeft de ambitie om binnen afzienbare tijd alle consultaties die via videoconsulting kunnen verlopen ook daadwerkelijk zo te laten verlopen." "Uiteraard zit de moeilijkheid erin om te bepalen in welke gevallen videoconsulting mogelijk is en in welke niet - de meningen daarover zijn nog verdeeld", vervolgt van den Dobbelsteen. "Maar de voordelen zijn ook duidelijk: videoconsulting is zowel handiger voor de patiënt, die zich niet hoeft te verplaatsen, als voor de arts, die meer patiënten kan helpen op dezelfde tijd." Daarnaast zitten er talloze ontwikkelingen in de pijplijn die artsen kunnen helpen in hun praktijk. Van den Dobbelsteen noemt als voorbeeld de Watson computer van IBM die op enkele seconden 138 000 wetenschappelijke artikels kan doorlopen en zo met bijna 80% zekerheid kan voorspellen hoe een bepaalde ziekte bij een bepaalde patiënt zal evolueren.De generatiewissel en de digitale revolutie zullen er samen toe leiden dat we evolueren naar een zorg 2.0, zegt van den Dobbelsteen. De geneeskunde van morgen zal meer gebaseerd zijn op preventie en controle dan op genezen. Dat betekent dat ook uw rol als arts, en uw praktijk, ingrijpend zullen wijzigen. "Wat zal er concreet veranderen? Ik heb zelf geen antwoord op die vraag. Maar als arts moet je je bewust zijn van de ontwikkelingen en je praktijk er op voorbereiden. U werkt dag in dag uit in uw praktijk. Maar hoe vaak werkt u aan uw praktijk, neemt u even afstand van het bos om de bomen te zien? Artsen reageren vaak wat terughoudend op zijn boodschap, zegt van den Dobbelsteen: "Ze denken dat het zo'n vaart niet zal lopen, wijzen erop dat hun expertise nodig zal blijven. De medische en de zorgsector zijn traditioneel wat trager met het implementeren van innovatie. Maar realiseer je dat zowel de generatiewissel als de technologische ontwikkelingen niet tegen te houden zijn: de patiënten van morgen zullen zelf hun gezondheid willen monitoren, controleren, optimaliseren. Ze zullen gemak, snelheid en zelfsturing verwachten. Dat zal zijn impact hebben en daar moet je op voorbereid zijn." Met 'morgen' bedoelt van den Dobbelsteen: de komende vijf à tien jaar: "We kunnen dus maar beter beginnen met de nodige investeringen en opleiding. Dat bedoel ik met je moet ook aan je praktijk werken. Ik vraag het publiek tijdens voordrachten vaak om eens na te denken hoe ze hun bedrijf of praktijk zouden inrichten als ze vandaag de kans zouden krijgen dat opnieuw te doen, in de wetenschap dat die nieuwe technologieën er aan komen. Soms kan het goed zijn om ook eens naar andere branches te kijken. Hoe past een supermarkt zich aan? Vandaag is het al mogelijk om je boodschappen online te bestellen en thuis te laten afleveren. Over vijf jaar zal het wellicht je ijskast zijn die zelf aan de supermarkt doorgeeft welke boodschappen er gedaan moeten worden."Anna Van Der Vleuten