...

Nu het wereldkampioenschap voetbal van start is gegaan in Rusland, laten de supporters weer van zich horen. Welke hersenmechanismen sturen hun soms wat vreemde gedragingen?Meerdere studies in de sociale psychologie hebben aangetoond dat we van nature uit geneigd zijn om de leden van de sociale groep waartoe we behoren, te bevoordelen. Franse en Braziliaanse vorsers hebben een onderzoek uitgevoerd om te achterhalen welke hersenzones daarvoor verantwoordelijk zijn.Ze hebben daarvoor 27 supporters van de belangrijkste drie voetbalclubs van Rio de Janeiro gerekruteerd en ze een wat speciale test van altruïstische motivatie laten doen tijdens een fMRI van de hersenen. Met supporters beschik je immers over een "natuurlijke" groep waarbij het gevoel van bij de groep te horen reëel en constant is.Elke proefpersoon moest met de hand op een krachtsensor in de scanner duwen om een som geld te verdienen in verhouding tot de geleverde inspanning hetzij voor zichzelf hetzij voor onbekende supporters van zijn voetbalteam hetzij voor onbekenden die niet voor zijn team supporterden. Hoe sterker de proefpersonen duwden, des te groter was de som die ze verdienden.De supporters bleken harder te duwen als ze geld moesten verdienen voor de "bevriende supporters" dan voor mensen van een andere groep. En ze konden nog harder duwen als ze het geld voor zichzelf konden verdienen.De proef leerde echter vooral dat supporters op dezelfde manier handelen ten opzichte van andere supporters van hun team, zelfs volslagen onbekenden, als dat ze dat zouden doen ten opzichte van leden van hun eigen familie.In de drie testconfiguraties correleerde de motivatie om geld te verdienen met het mediale gedeelte van de orbitofrontale cortex (mOFC), een zone die een rol speelt bij beslissingsprocessen. Maar vooral, als de inspanning werd geleverd voor een supporter van het eigen team, stelden de auteurs vast dat de mOFC een sterkere functionele connectiviteit vertoonde met de subgenuale cortex cingularis en waren er ook sterkere hemodynamische reacties. Die zone speelt mee bij altruïstische gedragingen en gevoelens van bij een groep te horen, vooral de familie.Wat moeten we onthouden van die studie? Functionele MRI geeft ons een beter inzicht in de hersenmechanismen die altruïstische motivatie linken aan verbondenheid met een sociale groep. Die links uiten zich in verschijnselen van verbondenheid met de groep, die zowel kunnen leiden tot solidariteit als tot fanatisme.Tijdens het wereldkampioenschap zou het best kunnen dat nationale gevoelens boven op de nagenoeg familiale link komen die supporters onderling en met hun team verbinden. Als de motivatie zo sterk is, kan je het wat gekke gedrag dat sommige supporters aan de dag leggen tijdens een wedstrijd, ook beter begrijpen."Als we de neuronale mechanismen zouden kunnen ontrafelen die meespelen bij het gevoel van verbondenheid met een groep en het gedrag in het voordeel van een bepaalde groep, zou dat ons op het spoor kunnen zetten van nieuwe technieken om de hersenen te beïnvloeden en zo klinische problemen te behandelen zoals antisociaal gedrag en andere psychiatrische symptomen zoals een agressief met sport samenhangend gedrag", concludeerde dr. Tiago Bortoloni, hoofdauteur van de studie.(referentie: Scientific Reports, 23 november 2017, doi: 10.1038/s41598-017-15385-7)https://www.nature.com/articles/s41598-017-15385-7