De volksvertegenwoordigers discussiëren over de zin of onzin om een preambule in onze Grondwet op te nemen. In die preambule zouden onze 'fundamentele waarden en normen' worden opgelijst, een nieuw sociaal contract als het ware. Daarnaast zouden in de Grondwet zelf enkele nieuwe grondrechten worden vastgelegd. Eén van de opvallendste denkpistes beoogt een aanpassing van artikel 22 van de Grondwet. In de huidige versie geeft dit artikel aan iedereen 'het recht op eerbiediging van zijn privé-leven en zijn gezinsleven, behoudens in de gevallen en onder de voorwaarden door de wet bepaald'. Deze bepaling zou worden aangevuld met 'het recht op lichamelijke integriteit en zelfbeschikking' en mogelijk, volgens een alternatieve versie, 'met inbegrip van het recht op euthanasie en abortus'. Dit denkspoor is heel problematisch.

Volgens de vaste rechtspraak van het Mensenrechtenhof in Straatsburg omvat het recht op eerbied voor het privé-leven ook het recht op lichamelijke integriteit en zelfbeschikking. Het heeft daarom niet veel zin om dit in onze Grondwet te expliciteren. Wel zou men eventueel kunnen voorstellen om een recht op bescherming van persoonsgegevens in artikel 22 op te nemen. Dit recht heeft wél een zelfstandige betekenis, naast het recht op privé-leven.

Het meest problematisch is het opnemen van een recht op euthanasie en abortus in de grondwet. Juridisch bestaat abortus niet eens, de strafwet gebruikt 'vruchtafdrijving' en 'zwangerschapsafbreking'. Tot daar aan toe. Juridisch bestaat er vandaag evenmin een recht op euthanasie. De euthanasiewet geeft aan patiënten het recht een verzoek te doen om euthanasie en aan artsen het recht op dit verzoek in te gaan als de wettelijke voorwaarden vervuld zijn. Maar de euthanasiewet is helder: geen arts is verplicht om op dit verzoek in te gaan. In het verleden werden al wel pogingen gedaan om artsen onrechtstreeks te verplichten aan een verzoek gevolg te geven, onder meer door een continuïteitsplicht of een verwijsplicht op te leggen. Maar die pogingen faalden. Van een recht op euthanasie is dus geen sprake. Hoe is het voorstel om een recht op euthanasie in de grondwet op te nemen, te verklaren? Is het onwetendheid? De gedachte dat euthanasie een recht is, is wijd verspreid in de publieke opinie en de media. Of is het een weldoordachte poging om door een grondwetswijziging te forceren wat tot nu door een gewone wetswijziging niet is gelukt? Hoe dan ook, als er een grondwettelijk recht op euthanasie zou worden goedgekeurd zonder dat de euthanasiewet wordt gewijzigd, zou dat een opmerkelijk gevolg hebben. De euthanasiewet zou dan meteen ongrondwettig worden, want zij erkent dat recht niet, integendeel. Het Grondwettelijk Hof heeft al in twee arresten bepaald dat de euthanasiewet geen juridische bezwaren oproept. Het erkennen van een grondwettelijk recht op euthanasie ligt niet voor de hand.

De volksvertegenwoordigers discussiëren over de zin of onzin om een preambule in onze Grondwet op te nemen. In die preambule zouden onze 'fundamentele waarden en normen' worden opgelijst, een nieuw sociaal contract als het ware. Daarnaast zouden in de Grondwet zelf enkele nieuwe grondrechten worden vastgelegd. Eén van de opvallendste denkpistes beoogt een aanpassing van artikel 22 van de Grondwet. In de huidige versie geeft dit artikel aan iedereen 'het recht op eerbiediging van zijn privé-leven en zijn gezinsleven, behoudens in de gevallen en onder de voorwaarden door de wet bepaald'. Deze bepaling zou worden aangevuld met 'het recht op lichamelijke integriteit en zelfbeschikking' en mogelijk, volgens een alternatieve versie, 'met inbegrip van het recht op euthanasie en abortus'. Dit denkspoor is heel problematisch.Volgens de vaste rechtspraak van het Mensenrechtenhof in Straatsburg omvat het recht op eerbied voor het privé-leven ook het recht op lichamelijke integriteit en zelfbeschikking. Het heeft daarom niet veel zin om dit in onze Grondwet te expliciteren. Wel zou men eventueel kunnen voorstellen om een recht op bescherming van persoonsgegevens in artikel 22 op te nemen. Dit recht heeft wél een zelfstandige betekenis, naast het recht op privé-leven.Het meest problematisch is het opnemen van een recht op euthanasie en abortus in de grondwet. Juridisch bestaat abortus niet eens, de strafwet gebruikt 'vruchtafdrijving' en 'zwangerschapsafbreking'. Tot daar aan toe. Juridisch bestaat er vandaag evenmin een recht op euthanasie. De euthanasiewet geeft aan patiënten het recht een verzoek te doen om euthanasie en aan artsen het recht op dit verzoek in te gaan als de wettelijke voorwaarden vervuld zijn. Maar de euthanasiewet is helder: geen arts is verplicht om op dit verzoek in te gaan. In het verleden werden al wel pogingen gedaan om artsen onrechtstreeks te verplichten aan een verzoek gevolg te geven, onder meer door een continuïteitsplicht of een verwijsplicht op te leggen. Maar die pogingen faalden. Van een recht op euthanasie is dus geen sprake. Hoe is het voorstel om een recht op euthanasie in de grondwet op te nemen, te verklaren? Is het onwetendheid? De gedachte dat euthanasie een recht is, is wijd verspreid in de publieke opinie en de media. Of is het een weldoordachte poging om door een grondwetswijziging te forceren wat tot nu door een gewone wetswijziging niet is gelukt? Hoe dan ook, als er een grondwettelijk recht op euthanasie zou worden goedgekeurd zonder dat de euthanasiewet wordt gewijzigd, zou dat een opmerkelijk gevolg hebben. De euthanasiewet zou dan meteen ongrondwettig worden, want zij erkent dat recht niet, integendeel. Het Grondwettelijk Hof heeft al in twee arresten bepaald dat de euthanasiewet geen juridische bezwaren oproept. Het erkennen van een grondwettelijk recht op euthanasie ligt niet voor de hand.